In september 2021 registreerden de ondernemingsrechtbanken 672 faillissementen. Dit is een stijging met 148% ten opzichte van augustus.
Statbel, het Belgische Statistiekbureau, publiceert vanaf deze maand een nieuw document met de belangrijkste evoluties in de maandelijkse faillissementscijfers, dat u hier kunt raadplegen.
Het aantal geregistreerde faillissementen in september 2021 ligt lager in vergelijking met dezelfde maand in 2020 (-7,8%) en in 2019 (-37,9%).
De stijging van het aantal faillissementen ten opzichte van augustus 2021 deed zich in elk gewest voor, maar alleen in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest lag het aantal faillissementen ook hoger in vergelijking met september 2020 (+14,9%). De 162 faillissementen die in september 2021 in deze regio werden geregistreerd, liggen echter lager dan de 274 faillissementen die in september 2019 in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest werden geregistreerd (-40,9%).
Hoewel het aantal faillissementen in elke activiteitssector is gestegen ten opzichte van augustus 2021, lag het aantal faillissementen alleen in de bouwsector (+15,5%) en de industrie- en energiesector (+3,6%) hoger dan in dezelfde maand van 2020 (maar daarentegen respectievelijk 17,2% en 39,6% lager ten opzichte van september 2019).
Het aantal banen dat in september 2021 verloren ging ten gevolge van faillissementen bedroeg 949. Dit betekent een stijging van 95,7% ten opzichte van augustus 2021 en een daling van respectievelijk 30,8% en 45,0% ten opzichte van september 2020 en 2019.
Net als bij de faillissementen deed de stijging van het aantal verloren arbeidsplaatsen ten opzichte van augustus 2021 zich in elk gewest voor, maar geen enkel gewest overtrof dat aantal van september 2020 of september 2019.
Het aantal verloren banen is eveneens in elke sector gestegen ten opzichte van augustus 2021 behalve in de landbouw en de visserij. Alleen het aantal banen dat in september 2021 verloren ging in de sectoren bouwnijverheid (+11,4%) en vervoer en opslag (+6,5%) vertoont een toename ten opzichte van september 2020, waarbij de sector vervoer en opslag zelfs is gestegen ten opzichte van september 2019 (+50,0%). Het verlies van 114 banen in deze laatste sector in september 2021 blijft echter lager dan in maart (137) en juni 2021 (136).
Samen met dit persbericht en het aanvullende rapport, publiceert Statbel ook meer gedetailleerde maandcijfers met bijkomende opdelingen op gemeenteniveau, op NACEBEL-klasse 2008 of met historische cijfers die teruggaan tot 2009. Deze faillissementscijfers zijn terug te vinden in be.STAT via het tabblad “Cijfers” van deze publicatie.
Bij de interpretatie van deze cijfers moet rekening worden gehouden met het feit dat er een zekere vertraging is tussen de stopzetting van de economische activiteit en de faillietverklaring door de ondernemingsrechtbank. Als gevolg daarvan is de economische impact pas met enige vertraging zichtbaar in de cijfers.
Bovendien werkten als gevolg van de Covid-19-crisis veel ondernemingsrechtbanken en griffies met verminderde capaciteit en waren hun activiteiten beperkt tot 18 mei 2020. Daarnaast was tot 17 juni 2020 een koninklijk besluit van kracht dat heeft geleid tot de bevriezing van de faillissementsprocedures voor de rechtbanken, om ondernemingen die voor 18 maart 2020 gezond waren, te beschermen tegen de gevolgen van de Covid-19-crisis.
Vervolgens heeft de regering op vrijdag 6 november 2020 een nieuw moratorium op faillissementen goedgekeurd tot 31 januari 2021 om bedrijven te beschermen die gedwongen waren hun deuren tijdelijk te sluiten op grond van het ministerieel besluit dat gepubliceerd werd op 1 november 2020 tot wijziging van het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken.
Om de stopzetting van dit tweede moratorium te compenseren, voerde de federale regering een drieledige hervorming uit om de toegang tot de procedure van gerechtelijke reorganisatie flexibeler te maken. Ten eerste werd de procedure versoepeld door ondernemingen niet langer te verplichten vanaf het begin al 11 documenten in te dienen, maar slechts 3, waarbij de overige documenten tijdens de procedure kunnen worden verstrekt. Ten tweede is het volgens de procedure niet langer verplicht om in het Belgisch Staatsblad te publiceren. Dit stelt de bemiddelaar in staat om de schuldeisers in volle discretie te ontmoeten en hen te overtuigen af te zien van een snelle terugbetaling van hun vorderingen alvorens een akkoord is bereikt. Ten derde moedigt men de procedure van gerechtelijke reorganisatie op basis van een minnelijke schikking aan met behulp van een belastingvrijstelling die tot dan toe enkel gold voor procedures van gerechtelijke reorganisatie die bij gerechtelijk vonnis werden verkregen. De bepalingen met betrekking tot de eerste twee pijlers van de hervorming zouden initieel maar van kracht zijn tot en met 30 juni 2021, maar werden bij koninklijk besluit van 24 juni 2021 tot verlenging van de artikelen 2, 4 tot 12 van de wet van 21 maart 2021 tot wijziging van boek XX van het Wetboek van economisch recht en van het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 verlengd tot 16 juli 2022.
Tussen deze twee moratoria in, beslisten zowel de FOD Financiën als de RSZ om een feitelijk moratorium in te stellen, door bedrijven niet failliet te laten gaan als gevolg van schulden bij de belastingdiensten of de sociale zekerheid. Deze regeling blijft volgens de minister van Justitie ook na 1 februari 2021 van kracht.
Daarnaast vindt in de maanden juli en augustus het gerechtelijk zomerreces plaats. Gedurende deze periode blijven de rechtbanken open, maar zijn er minder zittingen. Daarom liggen onze faillissementscijfers in deze periode lager.
Ten slotte gelden momenteel verschillende maatregelen – zowel op federaal, op gewestelijk als op lokaal niveau – om de ondernemingen te ondersteunen tijdens deze crisisperiode. De RSZ kent bijvoorbeeld minnelijke afbetalingsplannen toe met een maximale duur van 24 maanden voor de afbetaling van alle bijdragen en bedragen voor het jaar 2020 . Op het niveau van de FOD Financiën zijn steunmaatregelen, zoals de fiscale vrijstelling van de vergoedingen die naar aanleiding van de Covid-19-pandemie door de gewesten, gemeenschappen, provincies of gemeenten zijn toegekend, van toepassing tot en met 31 december 2021.
Alle hierboven beschreven overheidsmaatregelen hadden een matigend effect op het aantal faillissementen dat uitgesproken werd sinds maart 2020.
Bron: StatBel
