In 2020 kreeg de FOD Economie meer dan 55.000 meldingen, een stijging met meer dan 30 % ten opzichte van 2019. Een aantal vormen van oplichting en fraude kregen door de coronacrisis een enorme boost. Dat blijkt uit het jaarverslag 2020 van de Economische Inspectie.
In 2020 werden 55.755 meldingen ingediend bij het Meldpunt van de FOD Economie. Een aanzienlijke stijging, die vooral te wijten is aan de fikse toename van het aantal meldingen over onlineproblemen zoals frauduleuze praktijken op het gebied van e-commerce of oplichting zoals phishing.
Het aantal meldingen stijgt jaarlijks, deels omdat het Meldpunt meer en meer gekend is maar de stijging vorig jaar van meer dan 30 % (55.755 in 2020 tegenover 42.697 meldingen in 2019) is vooral toe te schrijven aan een stijging van het aantal meldingen die met corona te maken hebben.
Maar liefst 1 op 5 meldingen in 2020 gingen over fraude bij het online kopen en verkopen van goederen en diensten. Op de tweede plaats komen de vervelende telefoontjes van marketingbureaus die hun producten proberen te verkopen (12 %) gevolgd door spookfacturen (8 %). Dat zijn fictieve facturen voor goederen of diensten die je niet besteld hebt.
Sinds 2015 is het aantal meldingen van bedrog, oplichting of fraude ten nadele van consumenten bij de FOD Economie meer dan verdrievoudigd. Deze meldingen zijn essentieel. Zij geven richting aan het optreden van onze inspectiediensten, naast de handhaving van de rechten van de consument. Om de ontvangst en de follow-up van deze meldingen te verbeteren, verdienen de digitale instrumenten een nog grotere investering. Daarom zal het uniek loket voor alle vragen en klachten van consumenten een belangrijke doelstelling zijn van de regering om de consumenten beter te beschermen.
Pierre-Yves Dermagne – Vice-eersteminister en minister van Economie en Werk
Nieuw scenario bij het meldpunt
De Economische Inspectie ontving onder meer veel meldingen over geannuleerde of uitgestelde reizen en evenementen, abnormale winsten, het weigeren van cash geld en het niet naleven van de coronamaatregelen. Om die meldingen beter op te volgen, creëerde het Meldpunt in maart 2020 een specifiek coronascenario.
Daarnaast analyseerde de Economische Inspectie welke andere meldingen verband hielden met de coronacrisis. Dat bleken er in totaal 3.928. Het gros daarvan zijn meldingen over reizen (1.764), gevolgd door online winkelen (595) en overtredingen van de lockdownmaatregelen (572).
Fraude gerelateerd aan de coronacrisis
De coronacrisis gaf fraudeurs en oplichters de kans om aanlokkelijke maar valse webshops te creëren. Die speelden in op de lockdown door onder andere bureaubenodigdheden, materiaal om thuis te sporten, mondmaskers of ontsmettingsgels te verkopen. Het aantal meldingen daarover steeg met 150 % (meer dan 12.500 meldingen). Daarbij werden de bestelde producten niet geleverd of werden je gegevens gebruikt voor phishing.
Daarnaast misbruikten fraudeurs de communicatie van de overheid over de coronacrisis om burgers op te lichten. Zo maakten ze frauduleuze reisvouchers en valse e-mails en sms’en in naam van de overheid. Meer dan 70 websites en 385 accounts (bankrekeningnummers, telefoonnummers en e-mailadressen) werden geblokkeerd.
9.101 COVID-19-gerelateerde controles
De Economische Inspectie voerde in 2020 maar liefst 9.101 COVID-19-gerelateerde controles uit. Het ging daarbij vooral over het controleren van de verplichte sluiting van bepaalde handelaars en zelfstandigen en van de COVID-19-protocollen (2.540), de eerlijke marktwerking zoals de verkoopbeperkingen (771) en abnormale winst op bijvoorbeeld ontsmettingsgel (323) en de regelgeving van de openingsuren (365).
Mondmaskers, pakketreizen en evenementen
Naast de COVID-19-gerelateerde controles voerde de Economische Inspectie ook heel wat extra onderzoeken. Zo werden er 136 onderzoeken opgestart naar aanleiding van meldingen over nagemaakte of niet-genormeerde mondmaskers. Daaruit vloeiden 69 processen-verbaal en 3 waarschuwingen voort.
Naast de mondmaskers is de Economische Inspectie ook belast met de controle op de geldigheid en de conformiteit van de zogenaamde coronavouchers. In 2020 ontving zij 705 meldingen over pakketreizen waaronder over coronavouchers. De Economische Inspectie voerde 144 controles uit, gaf 14 waarschuwingen en stelde 9 processen-verbaal op.
In 2020 ontving de Economische Inspectie 114 meldingen over problemen met evenementen. 56 daarvan gingen over culturele evenementen, 22 over cursussen en lessen en 19 over sportieve evenementen. In 92 meldingen was er sprake van tegoedbonnen die werden uitgereikt door de annulering van evenementen omwille van de coronacrisis. De Economische Inspectie voerde 21 controles uit. Er werden geen waarschuwingen of processen-verbaal opgesteld maar in plaats daarvan werd ingezet op de onmiddellijke regularisatie van inbreuken, aangezien de evenementensector zeer zwaar getroffen werd door de coronacrisis en omdat er amper tot geen uitgestelde evenementen definitief verplaatst zijn of hebben plaatsgevonden.
Bron: FOD Economie
