Hoewel de globalisering op de financiële markten de laatste tien jaar aan kracht heeft verloren, heeft ze wel aan stabiliteit gewonnen. Dat is de belangrijkste conclusie uit de nieuwste studie van het McKinsey Global Institute: “The new Dynamics of Financial Globalization”.
De auteurs van het rapport beschrijven hoe de financiële markten wereldwijd met elkaar verweven zijn en wat er op dat vlak veranderd is sinds de crisis. Digitale technologieën hebben het potentieel om in de toekomst een drijvende kracht te worden achter nieuwe kanalen voor wereldwijde kapitaalstromen.
Focus trekt weg van buitenlandse markten
Na de financiële crisis heeft een stevige correctie plaatsgevonden op de financiële markten.
Terwijl wereldwijd opererende banken vóór de crisis nog vaak sterk focusten op buitenlandse markten, zien we tien jaar later de omgekeerde beweging. Tegenover 2007 zijn de grensoverschrijdende kapitaalstromen met 65 procent verminderd. Banken in de eurozone maar ook daarbuiten focussen namelijk opnieuw op de eigen markt.
Andere landen, zoals Canada, China en Japan, proberen tegen de stroom in te zwemmen, maar dat weegt niet op tegen de algemene tendens die de auteurs beschrijven.
Vanwaar die omgekeerde beweging?
Dat wereldwijd opererende banken hun activiteiten op de buitenlandse markten beperkter houden, hangt samen met verschillende factoren:
- Banken hebben geleerd uit de verliezen die ze leden tijdens de crisis. Om hun balans gezonder te maken, besloten ze om onder meer buitenlandse activa te verkopen.
- Door de nieuwe regelgeving op internationaal en nationaal niveau die banken sinds de crisis moeten naleven (bv. hogere kapitaals- en liquiditeitsvereisten), herbekijken ze hun balans en stoten ze buitenlandse operaties af.
Financiële globalisering is zeker niet dood
Mogen we dan stellen dat financiële globalisering op de terugweg is? Absoluut niet, benadrukken de onderzoekers. Financiële markten wereldwijd zijn nog altijd nauw met elkaar verweven. Het cijfermateriaal uit de studie levert een eerste bewijs: 27 procent van alle aandelen ter wereld en 31 procent van alle obligaties zijn in buitenlandse handen.
De financiële globalisering breidt zelfs uit naar een groter aantal landen en spelers. Ook landen zoals China streven nu naar een sterke verwevenheid met de rest van de wereld, zo blijkt uit de nieuwe MGI Financial Connectedness Ranking.
Via die ranking wordt enerzijds vergeleken hoeveel activa een land in het buitenland bezit en anderzijds hoeveel van zijn investeringen en leningen uit het buitenland komen. De vergelijking geeft aan in welke mate een land financieel verweven is met het buitenland.
In de MGI Ranking staat België op plaats 16 van de 100 landen, maar het internationale karakter van België zien we ook terug in de Belgische financiële sector zelf. Een indicator: 80% van de banken die in ons land actief zijn, hebben hun hoofdzetel in het buitenland.
Meer stabiliteit …
De financiële globalisering is dus zeker geen afgerond verhaal. Na de financiële crisis heeft ze een andere wending gekregen. De auteurs stellen immers vast dat de kapitaalstromen en verhoudingen op wereldvlak naar een stabieler systeem evolueren. Om dat te illustreren, halen ze onder andere initiatieven van de regelgevers aan, denk aan regelgeving zoals Basel IV, waardoor:
grote financiële instellingen een extra kapitaalbuffer moeten aanleggen;
die instellingen regelmatig aan stresstests worden onderworpen.
… maar ook risico’s
De financiële globalisering in haar nieuwe vorm zal wel gepaard gaan met een aantal risico’s.
Eerst wijzen de onderzoekers op iets wat al langer geweten is: een systeem waarin alle elementen nauw met elkaar gekoppeld zijn, houdt het risico in dat een verlies aan vertrouwen in een bepaalde markt via een domino-effect andere markten aansteekt.
Daarnaast wijzen ze op nieuwe uitdagingen, die zowel opportuniteiten als risico’s met zich meebrengen. Digitale technologieën, zoals blockchain, kunnen namelijk leiden tot een ander soort globalisering, aangezien ze grensoverschrijdende financiële transacties bijvoorbeeld sneller en goedkoper kunnen laten verlopen.
Duidelijk advies naar regelgevers en banken
Niemand weet zeker hoelang de terughoudendheid tegenover globale financiering zal aanhouden, ook het McKinsey Global Institute niet. Ze gaan er daarentegen wel van uit dat de situatie nog een tijdje zal aanhouden.
Zowel regelgevers als banken krijgen de boodschap dat ze mee moeten evolueren.
Banken moeten de uitdagingen die digitalisering meebrengt, zien om te buigen in hun voordeel. Hoe? Bijvoorbeeld door hun traditionele businessmodellen aan te passen, door digitale spelers te worden. De auteurs van de studie zijn zich ervan bewust dat dat geen gemakkelijke opgave is, zeker niet wanneer banken op verschillende markten opereren.
Regelgevers moeten via nieuwe tools en beleidsregels landen helpen om te gaan met de voortdurend schommelende kapitaalstromen. Bovendien krijgen ze de raad om risico’s nog beter te monitoren en te managen. Het is vooral belangrijk dat ze de ogen openhouden voor dreigingen als gevolg van nieuwe technologieën, denk maar aan witwaspraktijken en terrorismefinanciering.
U kunt de volledige studie hier raadplegen.
Bron: Febelfin
