De Belgische banken en advocatenordes hebben de handen in elkaar geslagen in de strijd tegen fraude met een nieuwe, geautomatiseerde controle op het geldverkeer van derdenrekeningen van advocaten. Deze sectoroverschrijdende samenwerking betekent een belangrijke stap vooruit in de strijd tegen misbruik en fraude. Cliënten kunnen daardoor rekenen op een nog transparanter en veiliger beheer van hun geld.
Hoe werkt de nieuwe controle?
Dankzij een geavanceerd digitaal controlesysteem verloopt de controle nu grotendeels automatisch. Voorheen gebeurde dit volledig manueel, via steekproeven op basis van opgevraagde rekeningafschriften en een jaarlijkse rapportering door de advocaat.
Dit versterkt zowel het vertrouwen in de advocatuur als de bescherming van cliënten. Bovendien helpt het advocaten om transparanter te werken zonder extra administratieve lasten, waardoor zij zich kunnen focussen op hun kerntaken.
De controlecommissie, die deze screening coördineert, krijgt ook de taak om nieuwe vormen van mogelijke fraude te identificeren. Dat maakt het systeem nog doeltreffender en toekomstbestendig.
Meer zekerheid voor de cliënt
Advocaten beheren via derdenrekeningen tijdelijk geld van en voor cliënten, zoals bij vastgoedtransacties of erfenissen. De samenwerking tussen de banken en de Ordes vormt de ruggengraat van dit systeem. Dankzij een structurele afstemming kunnen de gegevens over derdenrekeningen eenduidiger en efficiënter gedeeld worden. Toezicht is essentieel om te voorkomen dat die rekeningen misbruikt worden voor fraude, witwassen of verduistering. De nieuwe automatische controle detecteert verdachte transacties sneller en verkleint het risico op financiële schade voor cliënten en andere betrokkenen. Bovendien heeft het een ontradend effect: wie overweegt te frauderen, weet dat elke transactie wordt gecontroleerd.
Waterdicht en privacyproof
Uiteraard gebeurt de controle veilig en conform de privacywetgeving. De gegevens worden alleen gebruikt voor fraudebestrijding en blijven goed beschermd. Er werd een uitgebreide analyse uitgevoerd om te garanderen dat de controle voldoet aan de GDPR-regels. Transacties worden geanonimiseerd bewaard en na een vastgelegde termijn verwijderd.
Minder administratie, meer efficiëntie
Voor advocaten betekent dit systeem een verlichting van de administratieve last. De jaarlijkse aangifte van derdenrekeningen zou op termijn overbodig kunnen worden, omdat de controle automatisch en continu verloopt. Dit bespaart niet alleen tijd, maar verhoogt ook de efficiëntie en betrouwbaarheid van het toezicht, zodat advocaten zich meer kunnen richten op hun juridische kernactiviteiten.
Deze automatisering spoort fraude sneller op en versterkt de waarneembare integriteit van advocaten en het vertrouwen in hun financiële praktijken. Rechtzoekenden kunnen met een gerust hart hun gelden toevertrouwen aan advocaten, wetende dat die onder controle staan. Dat verhoogt de rechtszekerheid en het vertrouwen in de advocatuur.
Wetgevend kader
Om deze automatisering mogelijk te maken, werd op 18 juli 2024 een koninklijk besluit gepubliceerd, dat op 1 oktober 2024 in werking treedt. Daarnaast werd art. 446quater van het Gerechtelijk Wetboek aangepast om de essentiële elementen van de gegevensverwerking vast te leggen, zoals de bewaartermijn van maximaal 10 jaar. De regelgeving werd voorbereid in samenspraak met de Raad van State en de Gegevensbeschermingsautoriteit (GBA).
In het verlengde van deze hervorming werd ook de bestaande overeenkomst tussen de banken en de Ordes vernieuwd. Deze vernieuwing beoogt een grotere harmonisatie in de manier waarop derdenrekeningen beheerd en gecontroleerd worden. Advocaten en belanghebbenden krijgen hierdoor een helderder en meer uniform zicht op deze rekeningen, ongeacht bij welke bank ze zijn geopend.
Tot slot werden de Codex Deontologie van de Vlaamse en Franstalige Ordes op elkaar afgestemd.
Bron: Febelfin
