Belgische KMO’s tonen veerkracht in uitdagende economische tijden, maar staan voor grote obstakels op het gebied van opvolging en bestuur. Minder dan de helft van de familiebedrijven beschikt over een gestructureerd opvolgingsplan, zo blijkt uit een studie van Deminor NXT in samenwerking met de KU Leuven. Hoewel deze ondernemingen lokaal verankerd en dynamisch zijn, brengt een gebrek aan gestructureerd bestuur hun lange termijn levensvatbaarheid in gevaar.
Onvoldoende voorbereid op leiderschapsopvolging
Uit de studie blijkt dat slechts 47% van de familiebedrijven een opvolgingsplan heeft, en bij bedrijven met een benoemde opvolger daalt dit percentage tot 26%. Deze gebrekkige voorbereiding op leiderschapswissels verhoogt het risico op continuïteitsproblemen en interne conflicten. Slechts 15% van de familiebedrijven blijft na drie generaties binnen de familie actief. Volgens Bernard Thuysbaert, CEO van Deminor NXT, is er dringend nood aan betere structuren: “Belgische KMO’s groeien en innoveren, maar missen vaak een geformaliseerd bestuur. Een helder opvolgingsplan is cruciaal om de toekomst te waarborgen.”
Gebrekkige diversiteit in aandeelhouderschap belemmert strategisch inzicht
De studie belicht ook de samenstelling van het aandeelhouderschap bij KMO’s. Zo wordt 60% van de bedrijven gecontroleerd door uitvoerende aandeelhouders die rechtstreeks betrokken zijn bij het dagelijkse bestuur. Dit kan weliswaar leiden tot snelle beslissingen, maar beperkt vaak de strategische visie en externe input. Slechts 30% van de KMO’s maakt gebruik van een raad van bestuur of een adviesraad met externe experts. Bovendien geeft 18% van de bestuurders aan zonder jaarlijks budget of langetermijnplan te werken, wat wijst op een gebrek aan gestructureerde planning.
Kwetsbare bestuursstructuren remmen professionalisering
De bestuursstructuren van Belgische KMO’s blijven vaak informeel. Slechts 44% van de familiebedrijven beschikt over een familieraad of familiecharter om de relaties tussen aandeelhouders en het bedrijf te regelen. Daarnaast heeft slechts 52% van de ondernemingen een formele aandeelhoudersovereenkomst die samenwerking en transparantie garandeert. Deze lacunes in governance vergroten het risico op conflicten en inefficiëntie binnen bedrijven.
Een weg vooruit: formalisering en opvolgingsplannen
Het implementeren van mechanismen zoals familiestatuten, aandeelhoudersovereenkomsten en gestructureerde opvolgingsplannen is essentieel voor de toekomst van Belgische KMO’s. Deze maatregelen kunnen niet alleen de continuïteit waarborgen, maar ook de bijdrage van KMO’s aan de Belgische economie versterken. Een sterker governancekader is de sleutel om hun rol in de economische mix van het land duurzaam te verankeren.
Bron: Deminor NXT
