Door het gecombineerde effect van de gezondheidscrisis en een uitstekende connectiviteit maakten de Belgen in 2020 veel meer gebruik van e-commerce dan het gemiddelde in de EU. Ook het thuiswerken kreeg een enorme boost: bijna een derde van de Belgen deed aan telewerk. Dat blijkt uit de 10e editie van de Barometer van de Informatiemaatschappij, die de FOD Economie en staatssecretaris voor Digitalisering, Mathieu Michel, op donderdag 9 december 2021 voorstellen.
De Barometer van de Informatiemaatschappij geeft een cijfermatig overzicht van de ontwikkeling van de digitale economie en samenleving in België en in de belangrijkste landen van de Europese Unie (EU). Hij belicht de specifieke aandachtspunten voor ons land op basis van relevante indicatoren uit officiële statistische bronnen.
Met een internettoegang van meer dan 90 %, zowel voor gezinnen als voor ondernemingen, en een vaste breedbanddekking van bijna de hele bevolking (99,7 %) is België een gedigitaliseerd land op het vlak van infrastructuur. Toch moeten er nog meer inspanningen worden gedaan op het vlak van penetratie van mobiel internet en dekkingsgraad van glasvezelnetwerken, opleidingen en het aantal vrouwen in digitale beroepen.
Sterke opmars van online shoppen
Die uitstekende connectiviteit, in combinatie met de gezondheidscrisis en de lockdownmaatregelen, heeft ertoe geleid dat 73 % van de Belgen in 2020 online aankopen deed. Dat was een stijging met 7 procentpunten ten opzichte van 2019 en daarmee torende België ver boven het Europese gemiddelde (65 %) uit. Er blijft nog ruimte voor verbetering als we de resultaten van ons land vergelijken met die van de vier buurlanden.
In de laatste drie maanden van 2020 kocht 42 % van de in België wonende consumenten online bij verkopers uit andere EU-landen, dat zijn 25 procentpunten meer dan de EU27.
De e-commerce (website + EDI) vertegenwoordigde 31,4 % van de omzet in 2020 van bedrijven die in België gevestigd zijn. Hoewel dat een daling van 1,2 procentpunt betekent ten opzichte van 2019, doen de bedrijven in België het nog altijd veel beter dan de Europese bedrijven in de EU27 (19,8 %) en de bedrijven gevestigd in de buurlanden. Daar ligt het percentage tussen 15 % (Luxemburg) en 23,1 % (Frankrijk).
Telewerk in de lift
Ook het telewerk nam in 2020 aanzienlijk toe, met bijna 30 % van de werknemers die soms of meestal thuis werkten. Bovendien was er een stijgende telewerktrend merkbaar tussen 2018 en 2020. Als gevolg van de coronaviruscrisis bedroeg de stijging meer dan 10 procentpunten ten opzichte van 2019.
Hoewel vrouwen vaker thuiswerken dan mannen, zijn ze nog steeds ondervertegenwoordigd in de digitale wereld.
Genderkloof wordt kleiner… maar minder snel dan elders
De Women in Digital (WiD)-index beoordeelt in welke mate de EU-lidstaten erin slagen de hardnekkige digitale kloof tussen mannen en vrouwen te overbruggen. Die index plaatst België op de 12e plaats van de 27 EU-lidstaten (het was 11e gerangschikt in de WiD 2019). Ons land behaalt een totaalscore van 52,79 voor de WiD 2020 (score variërend van 0 tot 100), wat lichtjes onder het Europese gemiddelde (54,47) ligt. De score van België is verbeterd ten opzichte van de WiD 2019 (51,4), maar die verbetering is niet voldoende om de door andere Europese landen geboekte vooruitgang in te halen, vandaar de daling van België in de EU-ranglijst.
ICT-specialisten… een schaars fenomeen
Een andere kloof die moet worden overbrugd, is die tussen de digitale vaardigheden van de bevolking en de behoeften van de bedrijven op dat vlak.
Terwijl 30 % van de bedrijven in 2020 ICT-specialisten in dienst had, ondervond bijna 60 % van de Belgische bedrijven moeilijkheden om hun vacatures waarvoor ICT-vaardigheden vereist waren, in te vullen. Ondanks dat het 4 procentpunten beter is dan het Europese gemiddelde (55 %), is dat een daling met 7 procentpunten ten opzichte van het voorgaande jaar.
Digitale kloof wordt langzaam gedicht
Het overzicht van digitale vaardigheden toont aan dat de digitale kloof kleiner wordt. In 2020 maakte 5,9 % van de mensen tussen 16 en 74 jaar nog nooit gebruik van het internet, een daling van 1 procentpunt ten opzichte van 2019. De score van België ligt ver onder het Europese gemiddelde van 8,8 % maar boven het percentage van drie van onze buurlanden (Luxemburg, Nederland en Duitsland). We moeten hier dus blijven op inzetten.
Ruimte voor verbetering voor e-government
E-government moet leiden tot meer interactie met de overheid. In dat verband maakte in 2020 61 % van onze burgers (58 % vrouwen, 64 % mannen) gebruik van het internet voor hun betrekkingen met overheidsdiensten, zowel voor het zoeken naar informatie als voor administratieve procedures. De score van België is verbeterd ten opzichte van vorig jaar (59 %), waardoor ons land nu de 14e plaats bekleedt in de EU-27.
De COVID-19- pandemie heeft duidelijk gemaakt hoe belangrijk digitale infrastructuur en diensten zijn om de continuïteit van economische en sociale activiteiten te waarborgen. In die context en ter gelegenheid van de 10e editie is de Barometer 2021 nu volledig digitaal. Die digitalisering maakt het gemakkelijker om door de verschillende thema’s te surfen en de gegevens voortdurend bij te werken. De Barometer is dan ook de referentie bij uitstek om de evolutie van de informatiemaatschappij in België te volgen.
Lien Meurisse, woordvoerster van de FOD Economie
Op het vlak van digitalisering is België geen slechte leerling, maar het kan beter. We boeken wel vooruitgang, maar niet zo snel als de andere landen. De digitalisering van ons grondgebied heeft dan ook een boost nodig. We moeten het leven van onze burgers eenvoudiger maken, het beheer van onze gegevens moderniseren en de digitalisering van het grondgebied stimuleren
Mathieu Michel, Staatssecretaris voor Digitalisering
Barometer van de informatiemaatschappij
Bron: FOD
