De begrotingssituatie van de steden en gemeenten is gezond, maar er zijn door de oplopende kosten voor pensioenen, leeflonen en sociale voorzieningen heel wat financiële uitdagingen voor de lokale besturen. Dat is de conclusie van de Nationale Bank van België in een studie die zopas in het Economisch Tijdschrift verscheen.
De studie is bedoeld om, in het licht van de lokale verkiezingen in oktober 2018, een beeld te schetsen van de begrotingssituatie van de lokale overheid in België. Die bestaat uit de gemeenten, de OCMW’s, de provincies, de politie- en hulpverleningszones en andere entiteiten (bijvoorbeeld autonome gemeentebedrijven die binnen de overheidssector worden geklasseerd). Er wordt ook ingegaan op de voornaamste financiële uitdagingen waar die besturen het hoofd aan moeten bieden.
Uit macro-economisch oogpunt is de begrotingssituatie van de lokale overheid momenteel gezond. De begrotingssaldi zijn de laatste tijd immers zo goed als in evenwicht of vertonen zelfs lichte overschotten. Dit geldt voor nagenoeg alle geledingen van de lokale overheid. Bovendien zijn ook de schulden van deze deelsector van de overheid vrij beperkt.
Deze gunstige financiële situatie is in de hand gewerkt door het begrotingstoezicht op de lokale overheid. In de loop van de jaren tachtig werd het evenwichtsbeginsel voor de gemeentelijke financiën ingevoerd, waardoor de tekorten werden weggewerkt. Sindsdien zijn de gewesten bevoegd voor het begrotingstoezicht en zijn een aantal aanvullingen goedgekeurd of herzieningen ten uitvoer gelegd die het begrotingskader nog enigszins hebben verstrengd. Dat zou kunnen verklaren waarom de investeringsuitgaven van de lokale overheid relatief laag uitvallen in vergelijking met vorige verkiezingscycli.
Uitdagingen
De lokale overheid staat echter voor enkele financiële uitdagingen die betrekking hebben op, onder meer, de oplopende kosten voor de financiering van de pensioenen van haar statutaire ambtenaren en op het toenemende beroep dat wordt gedaan op het leefloon en op sociale voorzieningen. Ook tal van andere factoren zullen op de uitgaven een opwaartse druk en op de ontvangsten een neerwaartse druk uitoefenen.
Om die uitdagingen het hoofd te kunnen bieden, moet een efficiëntere werking van de lokale overheid een centraal aandachtspunt zijn. In de recente periode zijn daartoe reeds stappen gezet, maar ook de komende jaren moet alles in het werk gesteld worden om de kwaliteit van haar dienstverlening aan de gemeenschap te verbeteren en om de uitgaven strikt onder controle te houden.
De volledige studie kan je lezen door op deze link te klikken.
Bron: NBB.be
