Uit een enquête van ING België blijkt dat 42% van de Belgen denkt dat artificiële intelligentie (AI) zal leiden tot banenverlies, maar slechts 3% vreest voor zijn eigen baan. Volgens de economische studiedienst van ING België heeft 3,3 miljoen Belgen een baan die een impact zal ondervinden van AI.
Een significante stijging van de werkloosheid in België is echter onwaarschijnlijk, gezien het huidige tekort aan werknemers en de vergrijzing. Wat de economische groei betreft, zijn de Belgen vrij optimistisch. Bijna een derde van de bevolking verwacht een positieve impact op de groei van het land in de komende vijf jaar. Volgens Charlotte de Montpellier, Senior Econoom bij ING, moeten we echter nog een paar jaar wachten vooraleer de productiviteitsgroei echt voelbaar wordt in België. De stijging van de jaarlijkse productiviteitsgroei van werknemers, rekening houdend met andere (negatieve) effecten op de productiviteit, zou in de toekomst tussen 0,1 en 0,5 procentpunten moeten uitkomen.
De opkomst van artificiële intelligentie is de afgelopen maanden het gespreksonderwerp geweest. Technologie geeft aanleiding tot zowel vrees, vooral voor de impact op de arbeidsmarkt, als hoop, vooral met betrekking tot de te verwachten productiviteitswinst.
Belgen blijven verdeeld over AI
Charlotte de Montpellier, senior econoom bij ING België : De Belgen weten nog niet goed wat ze kunnen verwachten van de opkomst van AI. De verdeeldheid waarmee het onderwerp artificiële intelligentie wordt ingeschat, komt misschien wel het best tot uiting in het feit dat, volgens onze enquête bij de Belgische bevolking, de stellingen “AI is een gevaar voor de samenleving” en “AI is een opportuniteit voor de samenleving” allebei op veel instemming konden rekenen “
Toch gelooft 51% van de Belgen dat producten en diensten die gebruik maken van AI hun dagelijks leven de komende vijf jaar ingrijpend zullen veranderen.
42% van de Belgen verwacht dat het wijdverspreide gebruik van AI meer banen zal kosten dan creëren
Gevraagd naar hun verwachtingen over de impact van AI op de arbeidsmarkt, zijn de Belgen eerder pessimistisch. 42% van de Belgen verwacht dat het wijdverspreide gebruik van AI de komende vijf jaar meer banen zal kosten dan creëren. Dit geldt voor alle leeftijdsgroepen, alle geslachten en alle beroepen. Maar als het om hun eigen baan gaat, lijken de geënquêteerden zich niet al te veel zorgen te maken. Slechts 3% van de werkende Belgen verwacht dat zijn job in de komende vijf jaar vervangen zal worden door AI, met de laagste cijfers voor managers en professionals. Een derde van hen verwacht niet dat hun werk op welke manier dan ook zal worden beïnvloed.
AI zal niet leiden tot een significante stijging van de werkloosheid
De economische studiedienst van ING is van mening dat AI het potentieel heeft om de arbeidsmarkt ingrijpend te veranderen, met gevolgen voor werknemers van alle vaardigheidsniveaus in een grote verscheidenheid aan bedrijven en sectoren. Als de IMF-methodologie op België wordt toegepast, schat Charlotte de Montpellier dat 65% van de Belgische werknemers een baan heeft met een hoge blootstelling aan AI, wat neerkomt op 3,3 miljoen Belgen, en betekent dat zij een impact zullen ondervinden van AI. 31% van de banen (1,6 miljoen Belgen) behoort tot beroepen met een hoge blootstelling en een hoge complementariteit, die waarschijnlijk baat zullen hebben bij AI, en 34% (1,7 miljoen Belgen) tot beroepen met een hoge blootstelling en een lage complementariteit, waarbij de kans groter is dat AI menselijke taken zal overnemen. Deze cijfers betekenen daarom nog niet dat dit percentage werknemers hun baan zullen verliezen. Ongeveer 34% van de Belgische werknemers zal waarschijnlijk geen invloed ondervinden van AI.
Administratieve medewerkers, die voornamelijk tot de categorie “hoge blootstelling en lage complementariteit” behoren, zullen vermoedelijk het meest door AI worden getroffen en in deze categorie zal waarschijnlijk werkgelegenheid verloren gaan. Omgekeerd zijn managers in hoge mate blootgesteld aan AI, maar zijn ze meer complementair aan de technologie en hebben ze daarom meer kans om er baat bij te hebben.
Charlotte de Montpellier : Implementatieprocessen gebeuren zelden van de ene dag op de andere, dus de transformatie van banen zal geleidelijk gaan. Tegelijkertijd zal de vraag zich blijven ontwikkelen en zullen er waarschijnlijk nieuwe behoeften en nieuwe beroepen ontstaan. We moeten ook rekening houden met veranderingen in het arbeidsaanbod. Met een vergrijzende bevolking zal AI niet leiden tot een significante stijging van de werkloosheid in België.
31% van de Belgen verwacht een positieve impact op de Belgische groei
Meer dan 31% van de Belgen verwacht een positieve impact op de Belgische groei in de komende vijf jaar, terwijl 18% een negatieve impact in het vooruitzicht stelt.
Opdat AI een impact zou hebben op de economische groei op macro-economisch niveau, moet het een impact hebben op de productiviteit. Het moet gezegd dat, ondanks het toenemende gebruik van AI, de productiviteitsgroei in veel landen, waaronder België, de afgelopen jaren relatief traag is geweest. Het huidige gebrek aan een significante impact van AI op de nationale productiviteitscijfers betekent echter niet dat er helemaal geen effect zal zijn. In feite is het gewoon nog te vroeg om de impact te zien doorwerken in de macro-economische cijfers.
Charlotte de Montpellier : De economische literatuur heeft aangetoond dat de uitvinding van technologieën voor algemeen gebruik, zoals elektriciteit en de personal computer, aanvankelijk leidde tot een daling van de productiviteit, omdat ze veranderingen in productiemethoden en bedrijfsorganisatie noodzaakte, alsook investeringen in menselijk kapitaal. Historisch gezien wordt een productiviteitsboost meestal gedurende 2 tot 3 jaar voorafgegaan door een toename van de investeringen in de apparatuur die nodig is om de nieuwe technologie te gebruiken. Uiteindelijk denken we dat we nog een paar jaar moeten wachten voordat de productiviteitsgroei echt zichtbaar wordt in de macro-economische data.
De economische studiedienst van ING schat dat de productiviteitswinst die AI op macro-economisch niveau genereert aanzienlijk zal zijn, maar dat het versterkende effect zwakker zal zijn dan door sommigen wordt geschat. De productiviteitswinst van AI zou uiteindelijk wereldwijd maximaal 1 procentpunt kunnen bedragen op jaarbasis, een impact die gelijk is aan die van de uitvinding van de PC en het internet. Dit betekent echter niet dat de productiviteitsgroei daadwerkelijk met bijna 1 procentpunt zal toenemen. Terwijl AI een bron van productiviteitswinst kan zijn, zullen andere factoren, met name de vergrijzing van de bevolking en de afname van de productiviteitswinsten door eerdere innovaties, de productiviteitsgroei drukken.
Charlotte de Montpellier : Alles in beschouwing genomen verwachten we dat de jaarlijkse productiviteitsgroei, en daarmee de potentiële groei van de economie, de komende jaren licht zal stijgen, met ongeveer 0,1 tot 0,5 procentpunt. Productiviteitswinsten in Europa en België zullen waarschijnlijk aan de onderkant van deze vork liggen, terwijl die in de Verenigde Staten waarschijnlijk aan de bovenkant zullen uitkomen.
Bron: ING Belgie
