Volgens de officiële resultaten heeft een meerderheid van de Britten voor het verlaten van de Europese Unie gekozen (48,1% voor het behoud van het lidmaatschap, 51,9% voor het vertrek uit de Unie; de opkomst bedroeg 72,2%). Wat zijn de implicaties van dit referendum?
Wat gebeurt er in de komende dagen?
Hoewel het vertrek uit de Europese Unie nu onvermijdelijk lijkt, blijft het Verenigd Koninkrijk tot nader order nog altijd lid. Het Britse parlement moet om te beginnen het resultaat goedkeuren en vervolgens artikel 50 van het Europees Verdrag inroepen om de vertrekprocedure op te starten. Op dat ogenblik begint een periode van twee jaar, waarin de modaliteiten van het vertrek zullen worden onderhandeld. Deze periode zal vermoedelijk gekenmerkt worden door heel wat onzekerheid, zowel economisch als politiek, met de bijhorende volatiliteit op de financiële markten zolang er geen duidelijkheid is over de post-Brexit-omgeving.
Deze onzekerheden en anticipaties zorgden al voor een eerste scherpe reactie op de financiële markten: het GBP kreeg flinke klappen ten opzichte van de Dollar en de Euro, terwijl de Euro zelf ook terrein verloor t.o.v. de Dollar. De financiële markten beschouwen Brexit immers als negatief voor de Europese economie en een gevaar voor de soliditeit van de Europese Unie. De volatiliteit op de financiële markten blijkt vrij algemeen. Munten zoals de JPY of de CHF versterkten, terwijl ook de goudprijs in de lift zit. Het is duidelijk dat de gebeurtenissen een vlucht naar “veilige havens” hebben bewerkstelligd.
De centrale banken zullen vermoedelijk interveniëren, zowel verbaal als via liquiditeitsinjecties, om de markten te kalmeren. Een spoedvergadering van de Bank of England zou kunnen resulteren in een renteverlaging met 0.25% om de negatieve weerslag op de Britse economie te verzachten.
En de volgende maanden?
Deze onmiddellijke interventies kunnen een negatieve impact op de Britse economie echter niet ongedaan maken. De Britse groei zal vertragen. Herinneren we eraan dat 75% van de Britse bedrijven voor het behoud van het EU-lidmaatschap waren: de Brexit-beslissing kan dan ook een negatieve invloed op het ondernemersvertrouwen hebben. Een depreciatie van het GBP zou de concurrentiekracht wel wat kunnen verbeteren.
Ook de Eurozone deelt in de klappen: een zwakkere Britse economie en een zwakkere GBP zijn geen goed nieuws voor de landen die nauwe handelsbetrekkingen hebben met het Verenigd Koninkrijk: vooral Ierland, maar ook Nederland en België zijn in dit geval geïmpacteerd. Vergeten we niet dat in België 60.000 jobs gelinkt zijn aan de export naar het Verenigd Koninkrijk. De negatieve weerslag op de Belgische economie zou op twee jaar tijd gecumuleerd ongeveer 0,5% van het BBP kunnen bedragen.
Maar de politieke dimensie blijft ook zeer belangrijk om te bepalen wat het uiteindelijke effect van de Brexit zal zijn. De Britse premier Cameron zal in de komende maanden aftreden, wat een moeilijke overgangsperiode kan inluiden. Het is ook de vraag of de Europese Unie zich eerder coöperatief dan wel vijandig tijdens de Brexit-onderhandelingen zal opstellen. Vergeten we ook niet dat in de komende twee jaar er heel wat verkiezingen op stapel staan, waarbij ook eurosceptische politici de wind in de zeilen zouden kunnen hebben. De negatieve economische impact van het Brexit-referendum zou dus nog kunnen versterkt worden door de politieke ontwikkelingen.
Wat zal de impact zijn op langere termijn ?
De komende twee jaar zullen gekarakteriseerd worden door onzekerheid m.b.t. de uiteindelijke akkoorden die tussen het VK en de Europese Unie worden gesloten. Het lijkt echter zeker dat in de uiteindelijke deal de financieel-economische relaties tussen het V.K. en de Europese Unie minder hecht zullen zijn dan voordien, wat waarschijnlijk een economisch verlies impliceert.
Bron: ING.be
