Gedurende het afgelopen jaar 2018 is de kwaliteit van betalingen in het Belgische bedrijfsleven afgenomen. Waar in het begin van het jaar facturen gericht aan bedrijven in Brussel nog het beste werden voldaan, ligt het betaalgedrag momenteel lager dan in Vlaanderen en Wallonië. Dat blijkt uit de jongste Barometer Betaalgedrag van bedrijfsinformatiespecialist Graydon in samenwerking met Unizo. Momenteel betalen Belgische bedrijven en overheden bijna 70 procent van de facturen binnen de afgesproken termijn. Eén factuur op tien is een wanbetaling, die véél te laat of niet meer wordt betaald. Vooral de achteruitgang in het betaalgedrag van de Federale overheid trekt de aandacht.
Na een stagnatie in de eerste helft van 2018, daalt de kwaliteit van de betalingen in de tweede jaarhelft 2018. “Ondanks het feit dat een derde trimester steeds een dip vertoont, was de daling in het derde trimester fors”, constateert Eric Van den Broele, Senior Manager Research and Development van Graydon. “We kwamen uit op het laagste resultaat in de afgelopen vier jaren. Dat kon in de laatste maanden van vorig jaar dan ook niet meer goed gemaakt worden en dat deed het dan ook niet.”De tweede jaarhelft 2018 kenmerkt zich dus een neerwaartse tendens met betrekking tot het betaalgedrag tussen bedrijven onderling en van de overheid naar het bedrijfsleven. De Barometer Betaalgedrag laat zien dat de invloed van het bedrijfsleven op deze evolutie zich beperkt tot enkele sectoren, het betaalgedrag van een aantal overheden speelt een voornamere rol. Danny Van Assche, gedelegeerd bestuurder van Unizo: “We betreuren deze neergaande tendens want de impact van deze laattijdige betalingen op de Belgische economie is enorm. Eerder hebben we samen met Graydon becijferd dat laattijdige betalingen het Belgische bedrijfsleven liefst 10 miljard euro per jaar kosten, het equivalent van 20.000 banen. Op wetgevend vlak is sinds vorig jaar weinig gebeurd, wij komen daarom ook opnieuw met aanbevelingen. De cijfers in deze studie tonen aan dat dit nodig is, niet in de laatste plaats voor de overheid zelf.”
Brussel van koploper tot hekkensluiter in betaalgedrag
Op basis van de Graydon Betaalindex*, die berekend wordt op basis van een weging die rekening houdt met de niveaus van correcte betaling of wanbetaling, blijkt dat facturen gericht aan Vlaamse bedrijven (betaalindex van 103,2) beter worden betaald dan facturen aan Waalse (betaalindex van 101,4) of Brusselse bedrijven (100,4). Waar bedrijven in Brussel begin 2018 uitblonken in tijdige betalingen, sloeg dit in het tweede trimester om en bleef sindsdien onder het niveau van de andere gewesten.
“Hierbij gaat de aandacht ook uit naar het betaalgedrag van de federale overheid wiens entiteiten eveneens hun vestigingszetel in Brussel kennen”, concludeert Van den Broele. “De invloed van deze cijfers op het regionaal gemeten betaalgedrag van bedrijven en overheden gevestigd binnen het Brusselse gewest mag om die reden niet worden onderschat.”
*) De index heeft als ijkpunt (=100) de betaalresultaten van 2002
Identiteit van wanbetaler is belangrijker dan de omvang van de factuur
Op sectorniveau valt op dat meeste industrieën een goed tot uitstekend zakelijk betaalgedrag vertonen, waarbij bovendien sprake is van een grote standvastigheid. Zo behoren sectoren als Chemie, Farmaceutica, Metaal tot de best betalende sectoren. Toch zijn er nog steeds sectoren waarbinnen een belangrijke groep bedrijven zwak tot zeer zwak betaalt. De sector van ‘eet- en drinkgelegenheden’ bijvoorbeeld, waar traditioneel ruim 25% tot 30% van de aan de bedrijven binnen de sector gerichte facturen meer dan 90 dagen na vervaldatum worden betaald.
Naast de cijfers van bedrijfsinformatiespecialist Graydon deed Unizo nog aanvullend onderzoek naar het betaalgedrag van Vlaamse en Brusselse ondernemers, bijvoorbeeld over de verhouding tussen KMO’s en grotere ondernemingen. “Ook daar is duidelijk nog werk aan de winkel”, aldus Van Assche. “De vaststelling dat ondernemingen zich eerder laten leiden door de identiteit van de klant dan door de omvang van het openstaande factuurbedrag om te bepalen of ze openstaande facturen invorderen, is een teken aan de wand.”
Overheid stelt zich niet op als goede voorbeeld
Na een lange periode waarbij de overheid zich sedert 2008 profileerde als goede betaler constateert Graydon een sterke achteruitgang, weliswaar met een correctie gedurende het eerste kwartaal 2018. Tijdens het derde en vierde trimester 2018 nam de achteruitgang nog verder toe. Het volume aan correct betaalde facturen zakte verder naar slechts 34 procent gedurende het afgelopen vierde trimester. Omgekeerd steeg het aantal zwaar te laat betaalde facturen naar maar liefst 29% gedurende het derde trimester en zelfs naar 41% gedurende het vierde.
“Dit betreft de zwakste waarnemingen sedert het jaar 2008. Onderzoek laat zien dat deze achterstanden onder meer ontstaan binnen het ministerie van Justitie en dat van Financiën.” Van den Broele: “Dit is een kans voor de federale overheid, want als deze erin slaagt de wet op B2B-betaalverkeer, die op 10 december 2013 in het Belgisch Staatsblad verscheen, op de letter en de geest toe te passen, kan dat een belangrijke en blijvend noodzakelijke liquiditeitsboost voor het Belgische bedrijfsleven betekenen.” Unizo sluit zich hierbij aan: “Onze overheden zouden minstens het goede voorbeeld moeten geven. Een overheid die amper 40% van haar facturen tijdig betaalt, kan zich slechts bezwaarlijk profileren in een debat over de betalingsproblematiek bij bedrijven, terwijl de overheid net het voortouw zal moeten nemen om de wet aan te scherpen. Uit de studie blijkt immers een duidelijke noodzaak om het principe van betaling binnen 30 dagen sterker in de wet te verankeren.”
Bron Graydon.be
