Afschaffing woonbonus zorgt voor extra onzekerheden in gevoelige sector, blijkt uit studie van kredietverzekeraar Atradius.
Aan de start van het bouwverlof kijkt kredietverzekeraar Atradius graag even hoe het gaat met de Belgische bouwsector. Wat blijkt? De vooruitzichten voor de bouwsector in 2020 zijn niet rooskleurig. In 2019 stegen de faillissementen al met acht procent, wat dit jaar nog verder zal oplopen. Waar de sector wereldwijd al kampt met lage winstmarges, een dalende vraag en scherpe concurrentie, zijn er in België nog bijkomende onzekerheden. “Het is bijvoorbeeld nog zeer onduidelijk hoe de vastgoedmarkt zal reageren op de afschaffing en vervanging van de woonbonus. Dat zal in 2020 voor veel twijfel zorgen in de bouwsector”, verduidelijkt Christophe Cherry, Managing Director van Atradius België. “Bovendien heerst er ook een zware concurrentieslag in een sector die ook al zware klappen kreeg door de coronacrisis.”
Blijvende stijging van faillissementen verwacht in 2020
Het aantal faillissementen in de bouwsector is in de periode januari – november 2019 gestegen met meer dan 8% ten opzichte van het jaar ervoor. Daarmee doet de bouwsector het slechter dan andere sectoren (8% t.o.v. 2%). Verwacht wordt dat het aantal faillissementen in de bouw in 2020 nog verder zal toenemen. Tijdens de lockdown zijn de bouw- en bouwmaterialenactiviteiten gedaald met 30%. Die was vooral terug te vinden in een zwakke omzet voor de doe-het-zelfsector en vertragingen in de meeste projecten. Ook in 2020 zullen de prestaties van de sector worden beïnvloed door de aanhoudende economische neergang, met meer druk op de marges, verstoringen in de supply chain en een afname van efficiëntie – onder andere door social distancing tijdens werkzaamheden.
“Bovendien blijven de economische vooruitzichten somber, met een verwachte krimp in het BBP van 8,9% in 2020 en – in een best case scenario – een groei van 7,7% in 2021. Gewoonlijk volgt de bouwsector de economische cycli met enige vertraging”, weet Christophe Cherry, Managing Director van Atradius. Winstmarges en de vraag zijn stabiel, maar er zijn steeds meer wanbetalingen in de sector. In het algemeen zijn de betalingstermijnen zeer lang in de sector, waarbij een ’60 dagen einde maand’ heel gebruikelijk is.”
Invloed van de afschaffing van de woonbonus
De woningbouw wordt gestimuleerd door lage rentetarieven en een hoge vraag naar energie-efficiënte gebouwen. Er bestaat echter veel onzekerheid over de impact van de geleidelijke afschaffing van de Vlaamse woonbonus. De woonbonus was een systeem van belastingvermindering voor hypothecaire leningen die huishoudens ertoe aanzette om een eigen woning te kopen. De Vlaamse regering schrapte de bonus vanaf januari 2020, maar het is nog onduidelijk hoe de rentetarieven zich daarop zullen ontwikkelen de komende maanden en jaren.
“De woonbonus wordt vervangen door een verlaging van de registratierechten op de aankoop van een woning van 7% naar 6% en van 6% naar 5% bij een ingrijpende energetische renovatie”, verduidelijkt Christophe Cherry, Managing Director van Atradius België. “Het blijft echter onduidelijk hoe er op de vastgoedmarkt gereageerd zal worden op de afschaffing en vervanging van de woonbonus. In 2020 zorgt dit dan ook voor veel onzekerheid in de bouwsector.”
Onderlinge concurrentieslag tussen bedrijven drijft druk op
Ondanks het lage vertrouwen en een bescheiden groei van het bbp (bruto binnenlands product) met 1,4% in 2019, presteerde de bouwsector vrij goed wat betreft het volume. De toegevoegde waarde groeide met meer dan 2%. Desondanks deze hoge werkvolumes in 2019 bleven de marges van de bouwbedrijven zeer laag.
“De oorzaak bij uitstek hiervan is de geduchte concurrentie tussen bouwbedrijven, met name in de sector van de openbare aanbestedingen”, ziet Christophe Cherry, Managing Director van Atradius België. “Daardoor is de onderhandelingspositie van (kleinere) onderaannemers en leveranciers afgenomen. In 2020 lijkt er niet meteen verbetering in zicht. Hoge arbeidskosten blijven een probleem en het gebrek aan geschoold personeel belemmert bouwbedrijven vaak hogere volumes aan te leveren.”
Bouwsector heeft wereldwijd moeilijkheden
Door het onzekere economische klimaat zijn de vooruitzichten van de internationale bouwsector vorig jaar slechter geworden. Bouwbedrijven opereren wereldwijd in een uiterst competitieve sector, met lage winstmarges en het aantal faillissementen ligt hoger dan gemiddeld. Zelfs zonder de coronacrisis had de sector al voor een enorm uitdagend jaar gestaan, in verschillende landen.
“Daarnaast blijft de bankfinanciering voor de bouwsector, in België en in het buitenland, een aanhoudend probleem”, ziet Christophe Cherry, Managing Director van Atradius België. Banken zijn namelijk steeds minder bereid krediet te verlenen aan de sector omdat de schuldenlast van de sector hoog is. Voor een sector die zeer afhankelijk is van bankfinanciering zoals de bouwsector is dat een groot probleem.”
Bron: Credit expo
